''သူ႔အရပ္နဲ႔ သူ႔ဇာတ္''

သူ႔အရပ္နဲ႔ သူ႔ဇာတ္လို႔ ေခါင္းစဥ္တပ္ထားရတာက တျခားအေၾကာင္း မဟုတ္ပါဘူး။ IALA မွာပါတဲ့ Region အလိုက္ Buoyage System ၂ခုကြဲေနတာ ဘာလို႔လဲဆိုတာ ေျပာျပခ်င္လို႔ပါ။ IALA ကို စၿပီး ဖတ္ခါစက သေဘာၤေတြအာလံုးက Navigation Light ေတြကို ဝဲနီ ယာစိမ္း တပ္ထားတာခ်ည္းပဲ။ ဘယ့္ႏွယ့္ အေမရိကန္ေကာင္ေတြက ယာနီ ဝဲစိမ္း region B ဆိုၿပီးရွည္ၾကတာလဲ။ သူတို႔ကို ေတာသားဆိုၿပီး British ေတြကႏွိမ္ခဲ့ဖူးလို႔ ကန္႔လန္႔တိုက္တဲ့ သေဘာလား။

 ဒါမွမဟုတ္ British Colony ျဖစ္ဖူးေတာ့ အဂၤလိပ္ အေငြ႔အသက္ေတြ မက်န္ေအာင္ လုပ္ခ်င္တဲ့ သေဘာလား ဆိုၿပီး အေတြးေခါင္ဖူးတယ္ဗ်။
အဲ့ဒီ မေက်လည္တဲ့ ကိစၥကို RYA က ထုတ္တဲ့ စာအုပ္တအုပ္ထဲ က IALA အေၾကာင္းဖတ္မိေတာ့မွ Region A, B က သူ႔ဟာနဲ႔သူ အဓိပၸါယ္ရွိမွန္း သိရတယ္။ စာအုပ္ထဲမွာ ေရးထားတာကို ေျပာရမယ္ဆိုရင္ Buoyage System ဆိုတာက ရြက္သေဘာၤေခတ္ ခုသေဘာၤေတြေလာက္ ေရစူးမမ်ားတဲ့ ေခတ္ထဲကကို ရွိေနခဲ့တာတဲ့။

ခုလိုေတာ့ international standard ေတြပါေတြနဲ႔ တေျပးညီေတာ့ ဟုတ္ဖူးေပါ့ဗ်ာ။ country အလိုက္ ကိုယ္ပိုင္ system ေတြနဲ႔ေပါ့။ အဲ…ႏုိင္ငံအလိုက္တင္ေတာင္ မဟုတ္ဖူး…Port authority လိုက္ေတာင္ Buoyage system ကြဲခ်င္ကြဲေနတတ္ေသးတယ္။ ၿဗိတိန္ တစ္ႏုိင္ငံထဲေတာင္ system ၃ခု ရွိခဲ့တယ္ ဆိုလား။

စစခ်င္း buoy ေတြကို lateral mark အေနနဲ႔ ထားတုန္းက ခုလို ဝဲနီ ယာစိမ္း မဟုတ္ေသးဘူး။ starboard side မွာ အနီ port side မွာ ဆိုရင္ ေဆးေရာင္က ကန္႔လန္႔စင္း(သို႔) စတုရန္းကြက္ေလးေတြ ေဖာ္ထားတဲ့ lateral marks ေလးေတြထားခဲ့တယ္။ ေနာက္ၿပီး starboard buoy ကို Black colour ေတာင္ထားဖူးေသးတယ္။ အဲ့လို အေရာင္ေတြ ကြဲေနရတာကလဲ ခုေခတ္သေဘာၤေတြလို ဝဲနီ ယာစိမ္း navigation light ေတြမပါလို႔ ျဖစ္မွာေပါ့ေလ။ 1970s ဝန္းက်င္ေလာက္ မွ starboard black buoy ေတြကို green buoy ေျပာင္းၿပီး သံုးခဲ့ၾကပါတယ္။

ေနာက္က်ေတာ့ ဒီလို ဟိုေနရာမွာ တစ္မ်ိဳး ဒီေနရာမွာ တစ္မ်ိဳး ျဖစ္ေနတာေတာ့ မေကာင္းပါဘူးဆိုၿပီး International Association of Lighthousing Authorities ခုေတာ့ International Association of Marine Aids to Navigation and Lighthousing Authorities (IALA) ဆိုၿပီးဖြဲ႔…ကမၻာ အရပ္ရင္က buoyage system ေတြထဲက ေကာင္းႏုိးရာရာေလးေတြကို စုၿပီး system သတ္မွတ္ခဲ့ၾကတယ္ေပါ့။ အဲ့မွာေတာင္မွ American system (region European system(region A) ဆိုၿပီး ထပ္ကြဲေတာ့တာပဲ။
Region B အေမရိကန္ေကာင္ က ဘာေျပာလဲဆိုေတာ့ ငါ့ system က မင္းတို႔နဲ႔ မတူေအာင္ တမင္ဖန္တီးထားတာ မဟုတ္ပါဘူးတဲ့။ ၿဗိတိသ်ွရဲ့ ဝိတိုရိယေခတ္က system ကိုအေျခခံတာပါတဲ့။ 

အင္း…ညာဘက္မွာ အနီေရာင္ Buoy ႀကီးထား ထားေတာ့ သူေျပာတာလဲ ဟုတ္သား…ေနာက္ၿပီး ခုလိုထားရျခင္းဟာလဲ မင္းတို ဥေရာပကေကာင္ေတြ အဆင္ေျပဖို႔ပါ တဲ့…သူ႔ကိုေတာင္ ဥေရာပသေဘာၤသားေတြက ေက်းဇူးတင္ရမလိုျဖစ္ေနၿပီ …ေနာက္ၿပီး သူကဆက္ေျပာေသးတယ္ ခုငါ့ system B ယာနီ ဝဲစိမ္းက အေမရိကန္ ဆိပ္ကမ္းကို အဝင္မွာသာ မင္းတို႔ ဇေဝဇဝါျဖစ္ႏုိင္တာ အထြက္မွာ ဆိုရင္ ဝဲနီ ယာစိမ္း နဲ႔ထြက္ Atlantic ocean တဖက္ကမ္း မင္းတို႔ ဥေရာပ Home Port အထိ ဝဲနီ ယာစိမ္း နဲ႔ျပန္ဝင္ေပေတာ့တဲ့။ အဲ့လို အေလ်ာက္ေကာင္းခဲ့ ေတာ့လဲ က်ြန္ေတာ္တုိ႔ေတြ region A, B ဆိုၿပီးခုထိ မွတ္ေနရတာေပါ့ဗ်ာ။

ဒါနဲ႔ ဟုတ္ပါၿပီ region B က American countries ေတြ အေနနဲ႔ reasonable ျဖစ္တန္သေလာက္ ျဖစ္ေနေတာ့ လက္ခံႏုိင္ပါတယ္။ ကမၻာ့ အေရွ့ဖ်ားက ဂ်ပန္ ကိုရီးယား ဖိလစ္ပိုင္ ထိုင္ဝမ္ တို႔က ဘယ့္ႏွယ္ မဆီမဆိုင္ လိုက္ B ၾကတာလဲ။

 ဒီေမးခြန္းကိုေတာ့ က်ြန္ေတာ့ ဆရာတစ္ေယာက္ ေျဖျပဖူးတယ္ဗ်။ အာရွမွာ region B သံုးတဲ့ ႏုိင္ငံ ေတြကို မင္းၾကည့္လိုက္ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္နဲ႔နီးတဲ့ ႏုိင္ငံေတြ Typhoon အခ်ိန္မေရြးဝင္ႏုိင္တဲ့ ႏုိင္ငံေတြတဲ့။ အဲ့ဒီ ႏုိင္ငံေတြရဲ့ Harbour Approach မွာ region B ဆိုေပမယ့္ Pilot ပါေနေတာ့ ေရေၾကာင္းအႏၲရာယ္အတြက္ အတိုင္းအတာ တခုထိေတာ့ စိတ္ခ်ရတယ္။ ဆိုပါစို႔ ရုတ္တရက္ Typhoon ဝင္လာၿပီ ကမ္းကပ္ႀကိဳးျဖဳတ္ျပီး Typhoon Shelter ကို ကိုယ့္ဘာသာေမာင္းၿပီးေျပးရမယ့္ အေျခအေနေရာက္ရင္ Region B အထြက္ ဝဲနီ ယာစိမ္း ၾကည့္ၿပီး ေျပးရလြယ္ေအာင္ လုပ္ထားတာ ငါ့တပည့္ရ။ They intend to make our lives easier ပါကြာတဲ့။

 ေၾသာ္…သူ႔အရပ္နဲ႔ သူ႔ဇာတ္နဲ႔ေတာ့ အကိုက္သား ပါလား။

A.M.M @ MSU