မူးရင္ ေသြးဆုိးတဲ႕ ေကာင္ (သုိ႕) မွန္းရခက္တဲ႕ရာသီဥတု။

က်ေနာ္က သူၾကီးေၿဖေတာ႕ Meteorology ကုိ ၅၆ မွတ္နဲ႕ ကပ္ေအာင္ပါတယ္။
စာမက်က္ဘဲ စိတ္ထဲ မွတ္ၿပီး ေရးတတ္သလုိေရးခဲ႕ လုိ႕ပါ။

ဘာပဲ ၿဖစ္ၿဖစ္ဗ်ာ နိယာမ သေဘာနဲ႕ သိတာေလးေၿပာမယ္ ..ရွိတာေလးေတာ႕ မင္းစားကြယ္
ဆုိသလုိ သိတာေလးကုိ ခုမွ စေလ႕ လာသူေတြ နဲနဲ မွတ္ရလြယ္ေအာင္ ေၿပာၿပခ်င္ပါတယ္။

ထုံးစံ အတုိင္း က်ေနာ္ စာအုပ္ကုိ ၾကည္႕ မေၿပာပါဘူး ၊ နားလည္သလုိ ေရးေပးတာပါဗ်ာ။
ပုိတိက်ေအာင္ စာအုပ္ နဲ႕ ၿပန္တုိက္ ေၿမပုံေလးဘာေလးၿဖန္႕ ၿပီး ေလ႕ လာၾကေပါ႕။

က်ေနာ္ တုိ႕ ငယ္ငယ္ေလးထဲက ေလ သည္ ပူပြေပါ႕ အထက္ ကုိတက္ တာလူတုိင္းသိပါတယ္။
အဲတာဆုိ ပူရင္ ေလဖိအားနည္း တာလဲ သိၿပီ။ ေအးရင္ မ်ားၿပီေပါ႕ ရွင္းေနတာဘဲ။
ေလဟာလဲ ေရလုိဘဲ ဖိအားမ်ားဆီ မွ ဖိအားနည္း ကုိ ၀င္ေရာက္ တုိက္ခတ္ တယ္ ဆုိ တာလဲ သိ ၾကမွာပါ။

ၿပီးေတာ႕ ကမၻာၾကီး ကုိ ၂ ၿခမ္းၿခမ္းေတာ႕ ေၿမာက္ ကမၻာ ၿခမ္း ရယ္ ေတာင္ ကမၻာၿခမ္းရယ္။
ကမၻာက West to East လည္ေတာ႕ အီေကြတာ အနီး ေၿမာက္နဲ႕ေတာင္ မွာ အေနာက္ ဖက္ ကုိ ေလ ေတြ 
စေရြ႕ တာ မဆန္း ေတာ႕ ဘူးေပါ႕ ..

ေၿမာက္ အၿခမ္း က နာရီ ေၿပာင္း ၿပန္လည္တယ္(Anti-Clockwise)
ေတာင္ အၿခမ္း က နာရီ လည္ သလုိ လည္ပါတယ္ ( Clockwise) ဆုိတာ မွတ္လုိ႕လြယ္သြာၿပီေပါ႕ ဗ်ာ။

ကမၻာ ၀င္ရုိး ၂၃.၅ တမ္းေစာင္းမွုေၾကာင္႕ 
ေန ဘက္ ကုိ ေၿမာက္အၿခမ္း တိမ္း( Declination North ) လွ်င္ေၿမာက္ ဘက္ ပူေႏြး ကာ ေတာင္ ဘက္ ေဆာင္း ၿဖစ္၍ 
ေတာင္ ဘက္ အၿခမ္းတိမ္း ေသာ္ (Declination South) လွ်င္ေတာင္ ဘက္ ေနြ ရာသီ ေၿမာက္ဘက္ ေဆာင္းၿဖစ္ရေလသည္။

ထုိအခါ သမရ ကုိ လုိက္ကာ ကုန္းေၿမ ေပၚ ရွိ ေလထုသည္ ပင္လယ္ၿပင္ ထက္ ေဆာင္း တြင္ ေအးကာ ဖိအား ပုိ၍
ေႏြတြင္ ပူကာဖိအားနည္း ရာမွာ ကမၻာတစ္၀ုိက္တြင္ ေလထု ေရြ႕ရွားမွု ၏ အဓိက အေၾကာင္းၿဖစ္ လာကာ
က်ေနာ္ တုိ႕ ေၾကာက္ေသာ Frontal Occlusion မ်ား Depression @ေလ ၿပင္းမုန္တုိင္းတုိ႕ ၿဖစ္ေပၚလာေလေတာ႕သည္။

အီေကြတာ တစ္၀ုိက္မွ ကမၻာ လည္ ပတ္ မွု အရွိန္ေၾကာင္႕ အေနာက္ သုိ႕ ေရြ႕ ရာမွ Trade winds ( East Wind)
ေလ ထု တုိ႕သည္ ၃၀ လတၱီတြဒ္ ဒီဂရီ အေရာက္တြင္ တစ္ဖက္ မွာ ေရြ႕လာေသာ ေလထု အားႏွင္႕ အေရွ႕ ကုိ ၿပန္ ဦးတည္ ေလေသာ္
၃၀ လတၱီတြဒ္ မွ ၆၀ အၾကားတြင္ ေလ ေၾကာင္းမ်ားသည္ အေနာက္ သုိ႕ ဦးတည္ ရာမွ အေနာက္ ဖက္ မွ အေရွ႕ ကုိ ၿပန္ ဦးတည္ ေသာ
Westerlies မ်ားၿဖစ္ သြားၾက သည္ ကုိ နားလည္ ေအာင္ ၾကည္႕ ပါ။

Remember The Direction is ( Wind from - Current To) ၿဖစ္သည္ Wind သည္ ဘယ္ကလာသည္ ကုိ ကုိယ္စားၿပဳ၏။

ေဆာင္းတြငး္ ကာလ ေၿမာက္ ကမၻာ ၿခမ္းၿဖစ္ေသာ ..၄၀ -၅၀ လတၱီတြဒ္ ရွိရာ - ကမၻာ Locations မ်ားတြင္

၁.Titanic သေဘၤာ နစ္ရာ Newfoundland (Atlantic) , 
၂.ေၿမထဲ ပင္လယ္ မွ အထြက္ Europe အသြား Bay Of Biscay ( Atlantic)
၃.Yellow Sea , Korean Peninsula ႏွင္႕ Western Japan အနီး အလြန္ေက်ာ္ၾကားေသာ Divine Wind ေခၚ တုိင္ဖုန္း တုိ႕ ၿဖစ္ ရၿခင္းသည္။
၄.West coast US .L.A and San Franciso အနီးတစ္၀ုိက္

၁.Newfoundland အထက္ မွ အလြန္ေအးခဲေသာ Green land နွင္႕ ေၿမာက္၀င္ရုိးစြန္း အရပ္မွ HIGH Pressure မ်ားရွိၿခင္း
၂.Europe ၿပင္သစ္ ေၿမေပၚမွ HIGH Pressure မ်ားရွိၿခင္း
၃.Asia Siberia ေရခဲ ၿပင္ ၾကီးမ်ားမွ HIGH pressure မ်ား ရွိၿခင္း
၄.California ကုန္းေၿမ ၿပင္ မွ HIGH Pressure မ်ားရွိၿခင္း တုိ႕သည္
အပူခ်ိန္နည္းေသာ ( Relatively Low) ပင္လယ္ ၿပင္( low pressure )တုိ႕ ဆီ စီး၀င္ၾကေလေသာေၾကာင္႕ 
ပင္ေလ ၾကမ္း မ်ား ၿဖစ္ေပၚ ၾကၿခင္းၿဖစ္ေလေတာ႕သည္။

ကမၻာ ၾကီး ကုိ ေၿပာင္းၿပန္လွန္ၾကည္႕ လ်င္ လည္း.......ေတာင္ ကမၻာၿခမ္းတြင္ Identical ထပ္ တူရွိေၾကာင္းေတြ႕ ရေပမည္။
ထုိ႕ေၾကာင္႕ ပင္ ၃၅-၅၅ ေတာင္ လတၱီတြဒ္ ၿဖစ္ေသာ Roaring forties ဟု ပင္ သမုတ္ရေသာ

၁.Western Chile ရွိရာေဒသ ၊ (Pacific)
၂.နာမည္ေက်ာ္ Cape of Good Hope ေနရ ရွိရာ ေတာင္ အာဖရိ က ( Indian and Atlantic) 
၃.Australia က်ြန္းေတာင္ ဘက္ မွ ၿပင္းလွေသာ ေလၿပင္းမ်ား အားလုံးသည္။

အေပၚ တြင္ ေဖာ္ ၿပေသာ ေၿမာက္ ဘက္ မွ ေနရာ မ်ားႏွင္႕ တူညီေသာသေဘာ သဘာ၀ မ်ားေၾကာင္႕ ဟု ေယဘူ ယ် နားလည္ထားၾက လ်င္
စာေမးပြဲ ေအာင္ ရန္ လုံေလာက္ ေသာ အသိဥာဏ္ ရေလာက္ ပါဘီ။

ေနာက္ထပ္။
Tropical Depression ရဲ႕ X to Y ပုံေလး ( Mariner Hand book page 168 ) ကုိ ေလ႕လာၾကပါ။
X to Y or Y to X ၾကဳံ ရမည္႕ အေၿခ အေန ကုိ ေဆြးေႏြး ၾကည္႕ ပါ 
( Cold air/warm air ) Type of cloud ,Type of rain, Wind directions ေတြ တီးေခါက္ မိရင္ ကုိယ္႕ သေဘာနဲ႕ ကုိ ေရးလုိ႕ ရပါၿပီေလ။

ေနာက္ဆုံးတစ္ခုကေတာ႕ အမ်ားသူငွာေၿပာေၿပာေနၾကတဲ႕

South China Sea နဲ႕ Mediterranean Sea တုိ႕ ရဲ႕ ခန္႔ မွန္း မရတဲ႕ရာသီ ဥတု ပါဘဲ

ဒီ ေနရာ၂ခု ကုိ ေလ႔လာမယ္ဆုိရင္
သူတုိ႕ ရဲ႕ ကုန္းပတ္လည္၀ုိင္းရံေနတဲ႕ သေဘာ သဘာ၀ ကုိ ေတြ႕ ရ ပါလိမ္႕ မယ္။

South China Sea က ေအာက္ ပုိင္း အီေကြ တာ Tropical ေနရာဟာ အၿမဲ ပူေႏြးေနၿပီး
China အတြင္းပုိင္း က ပုိမုိ ေအး ခ်မ္းတဲ႕ ရာသီေတြ မွာ High Pressure ေတြ ဟာ အေရွ႕ ကုိ ထြက္လာလုိက္
ပိုမုိ ဖိအားနည္း တဲ႕ Low pressure ေတြ ကုိ ဆြဲ ေခၚ လုိက္ နဲ႕ South China Sea အလည္ ဟာ ၃-၄ ရက္ တစ္ခါ TRS 
သေဘာ ေလ ၾကမ္းေနတာကုိ က်ေနာ္ တုိ႕ အၿမဲ ၾကဳံ ရပါတယ္။ အထူး သၿဖင္႕ ေဆာင္း နဲ႕ ေဆာင္း အကုန္ ေနြ အကူးေတြ မွာ မ်ားပါတယ္။

အဲဒီလုိဘဲ ဒယ္ အုိးပုံ ေၿမ ၀ုိင္းရန္ေနတဲ႕ ေၿမထဲ ပင္လယ္ၾကီး ဟာလည္း။
Europe ကေအးလုိက္ ၊ သဲ ကႏၱာရ ေတာင္ ပုိင္းက ေအးလုိက္ နဲ႕ 
ရာသီ ေၿပာင္းခ်ိန္ တုိင္း အေပၚ ေအာက္ ဖိအားေတြ ေၿပာင္းကာ ၂ဖက္ ညွပ္ ခံေနရတဲ႕ အတြက္
ေလၾကမ္းေတြ ဟာ ခန္႕မွန္းမရနုိင္ေအာင္ ၃-၄ ရက္ တစ္ခါ ၿဖစ္ေနတာကုိလဲ သတိထားၾကည္႕ ရင္ သိလာပါလိမ္႕ မယ္။

ကဲ ဗ်ာ က်ေနာ္ လဲ အဲေလာက္ ဘဲ သိတယ္ ဗ်။ ဒီေလာက္ဆုိ တစ္ကမၻာ လုံးကုိ အေသးစိတ္ စိတ္ကူးယဥ္ ခ်ၿပီး
ေဆြးေႏြးလုိ႕ ရေနဘီ ဗ်ာ။

ေအာ္ TRS နဲ႕ Typhoon ေရွာင္တာေလးကေတာ႕ ဗ်ာ ( စာအုပ္ထဲ ေရာ Notes ေတြ ထဲ ေရာ အထပ္ထပ္ ၿဖစ္ေနပါဘီ)
အဲဒီ ေကာင္ေတြ ကမၻာ လည္ေနလုိ႕ အၿမဲ အေနာက္ ဘက္(ေတာင္ ၿဖစ္ ၿဖစ္ ေၿမာက္ ၿဖစ္ၿဖစ္ Left ကုိ ေၿပာတာေနာ္ ) ကုိ သြားၿပီးမွ ..
အရွိန္ရရင္ ၿပန္ေကြ႕ တာ ဘာသေဘာလဲသိၿပီေလဗ်ာ ။
Navigable နဲ႕ Dangerous Semi Circle ကုိ သိ ပါ 
Wind Direction ဟာ ေတာင္ နဲ႕ ေၿမာက္ ဆန္႕က်င္ဘက္( anti clockwise / Clockwise ) ဆုိ ေတာ႕ 
Starboard Bow ေပၚ ထားၿပီး သြားရင္ Navigable ေပါ႕႔ ဗ်ာ။
မေတာ္ လုိ႕ မ်ား သူက ကုိယ္႕ေဘးေရာက္ရင္ ဒါမွ မဟုတ္ အလည္ က ၿဖတ္ရၿပီဆုိရင္ေတာ႕
Beam swells , Quarter swells ေတြ ကုိ၂ရက္ အတြင္း ကုိ အၿမန္ ထားခဲ႕ ဘုိ႕ စက္ ကုန္ ဖြင္႕ၿပီး သာ ေၿပးေပေတာ႕ ဆရာတုိ႕ေရ....။

ရာစု